Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đang đóng góp cho một chương trình mới của Quỹ Nhi đồng Liên hiệp Quốc (UNICEF) nhằm giúp cơ quan chức năng xây dựng các quy định phù hợp tiêu chuẩn quốc tế về hoạt động nhận con nuôi tại Việt Nam.
Chương trình “Tăng cường Xây dựng Pháp luật và các Hệ thống giám sát đối với hoạt động nhận con nuôi” được triển khai với sự hợp tác chặt chẽ của Bộ Tư pháp Việt Nam và các cơ quan hữu quan. Chương trình này sẽ giúp cải thiện khung pháp lý và qui định nhằm bảo vệ tốt hơn các trẻ em không có bố mẹ chăm sóc, thông qua việc xây dựng và triển khai các chính sách và luật pháp về hoạt động nhận con nuôi trong nước và nước ngoài.
Với đóng góp trị giá 700.000 đô-la từ Ủy ban Quốc gia về UNICEF của Pháp và 300.000 đô-la từ USAID, chương trình sẽ kéo dài đến hết năm 2013 và sẽ trợ giúp quá trình Việt Nam phê chuẩn Công ước La-Haye về nhận con nuôi. Chương trình sẽ xây dựng một hệ thống theo dõi quốc gia giám sát việc nhận con nuôi, thực hiện đánh giá toàn diện về các căn nguyên của việc bỏ rơi và từ bỏ quyền nuôi con, xây dựng năng lực cho cán bộ hoạch định chính sách, phúc lợi và thực thi nhằm bảo vệ trẻ em tốt hơn.
Chương trình cũng sẽ giúp nâng cao công tác bảo vệ và chăm sóc cho các trẻ em bị mất sự chăm sóc của bố mẹ thông qua các chính sách, hướng dẫn và tiêu chuẩn với về chăm sóc thay thế. Chương trình sẽ thí điểm các mô hình chăm sóc thay thế mới, bao gồm hình thức chăm sóc nuôi dưỡng, cũng như các chương trình cho, nhận con nuôi nước ngoài áp dụng cho các trẻ em có nhu cầu đặc biệt.
Nhận con nuôi là một trong những dạng chủ yếu của hình thức chăm sóc thay thế dành cho các trẻ em có nhu cầu được bảo vệ đặc biệt ở Việt Nam, bao gồm trẻ mồ côi, trẻ bị bỏ rơi và bị từ bỏ, trẻ khuyết tật, trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV và AIDS, cũng như các nhóm trẻ dễ bị tổn thương khác. Việt Nam vẫn liên tục nằm trong nhóm nước cho con nuôi phổ biến nhất. Tuy vậy, Hoa Kỳ và Việt Nam đã không gia hạn thỏa thuận song phương về nhận con nuôi năm 2008 do có những bất thường nghiêm trọng trong hệ thống cho, nhận con nuôi. Kể từ khi thoả thuận không được gia hạn, Việt Nam đã làm việc chặt chẽ với UNICEF để cải cách hệ thống cho nhận con nuôi của mình, với việc thông qua Luật Nuôi con nuôi mới, từ ngày 1 tháng 1 năm 2011.
