Hoa Kỳ luôn luôn chiếm lĩnh đỉnh cao trên các bảng đánh giá và xếp hạng các trường đại học trên toàn thế giới. Bảng xếp hạng mới nhất của tổ chức Times Higher Education (THE) trụ sở tại Luân Đôn công bố ngày 06/10/2011 đã lại xác nhận thực tế đó. Tuy nhiên, yếu tố đáng chú ý trong bản đánh giá thường niên lần thứ 8 của tổ chức có uy tín này, là Đại học Harvard lần đầu tiên bị mất ngôi vị số một.
Từ ngày tổ chức THE thành lập bảng xếp hạng 200 trường Đại học xuất sắc nhất trên thế giới – từ năm 2004 đến nay – trường Harvard (thành lập năm 1636) ở tiểu bang Massachusetts luôn luôn đứng nhất. Thế nhưng trong bảng vàng năm 2011, Harvard đã phải nhường chỗ cho Học viện Công nghệ California (Caltech) gần Los Angeles, và lùi xuống vị trí thứ hai, đồng hạng với một trường khác cũng ở California là Đại học Stanford.
Qua bảng xếp hạng năm nay của THE, phải nói là ngành đại học Mỹ vẫn chiếm ưu thế gần như là tuyệt đối, đưa được 75 cơ sở vào Top 200 trường đại học hàng đầu thế giới. Nếu chỉ tính 20 trường hàng đầu, các đại học Mỹ chiếm gần ba phần tư, cụ thể là 14 trường. Còn trong bảng Top 10, con số đại học Mỹ lên đến 7, trong đó có các tên tuổi khác như Princeton, MIT, Chicago, Berkeley. Các chỗ còn lại giành cho ba con chim đầu đàn của ngành đại học Anh Quốc : Oxford (hạng 4), Cambridge (hạng 6) và Imperial College London (hạng 8).
Các kết quả trên cho thấy là ngay sau Hoa Kỳ, Anh Quốc cũng là một cường quốc đại học nặng ký, với 3 trường trong Top 10, và 32 cơ sở trong Top 200. Sự thống trị của Mỹ-Anh tuyệt đối đến mức mà trong số 20 trường đại học đứng đầu thế giới, chỉ có 2 định chế không phải là Anh-Mỹ. Đó là Học viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ETH tại Zurich (hạng 15), và Đại học Toronto ở Canada (hạng 19).
Đứng đầu tại châu Á là Nhật Bản, với Đại học Tokyo xếp thứ 30, theo sau là Đại học Hồng Kông (hạng 34), Đại học Quốc gia Singapore (hạng 40), Đại học Bắc Kinh (hạng 49).
Bảng xếp hạng của Times Higher Education dựa trên việc xem xét 17.500 trường đại học trên thế giới, và đánh giá chất lượng của mỗi trường căn cứ vào 13 tiêu chí, từ nghiên cứu, giảng dạy, cho đến chuyển giao tri thức hay hoạt động quốc tế.
Đặc biệt năm nay, THE lần đầu tiên cũng sắp xếp các trường về chi phí theo đầu người mà mỗi nước dành cho ngành đại học. Căn cứ vào tiêu chí này, Thụy Sĩ đứng đầu bảng, Anh Quốc đứng thứ hai, và Hà Lan đứng thứ ba. Riêng Hoa Kỳ bị đẩy xuống hạng thứ 16.
Theo VnExpress