Nếu Na Uy chỉ bằng khoảng một cánh tay phải thì hẳn Oslo sẽ là móng tay cái, Bergen và các vịnh hẹp là cổ tay và thành phố Tromso ở Bắc Cực sẽ là bắp tay sau của bạn. Sau cùng, nhích lên phía trên gần nước láng giềng Phần Lan là Hạt Finnmark, kéo dài lên cho đến khi Na Uy giáp Nga tại khớp vai. Đây là nơi được mệnh danh là thị trấn xa xôi hẻo lánh nhất Châu Âu.
Kirkenes: thị trấn nhỏ tại vùng Đông Bắc hẻo lánh của Na Uy ẢNH: ISTOCK
Kirkenes nằm ở bắc Iceland và đông Estonia, gần St.Petersburg hơn Oslo. Thành phố gần Kirkenes nhất là Murmansk ở Nga. Sân bay gợi tôi nhớ về phân cảnh trong phim Rocky IV khi Sylvester Stallone bước ra khỏi máy bay bước trên đường băng lộng gió phủ đầy tuyết, nhưng chỉ trong vài phút, tôi đã đến trung tâm thị trấn.
Kirkenes có nghĩa là "nhà thờ trên mũi đất" và nó nằm giữa hai vịnh hẹp đầy đá, dẫn đến Biển Barents. Cảng, nơi các tàu đánh cá Nga sửa lưới và lồng, cũng là điểm dừng cuối cùng của dịch vụ đi phà Hurtigruten.
Hầu hết khách du lịch đến Kirkenes đều đi phà và mỗi buổi sáng các huấn luyện viên đưa du khách đến tham quan vòng quanh khu vực và đưa khách trở lại bến phà vào buổi trưa. Tôi đã tham gia tour du lịch có huấn luận viên để đến vùng biên giới Storskog giáp với Nga. Trong Chiến tranh Lạnh, nơi đây là khởi đầu Bức màn sắt.
"Đừng đi quá xa nếu không muốn FSB (Tổng cục An ninh Liên bang của Liên bang Nga) điều tra bạn!", hướng dẫn viên Ernst Sneve cho hay.
Ernst sinh năm 1936 và ông đã chứng kiến mọi giai đoạn quan hệ giữa Na Uy và Nga.
Ông nói: “Tôi nhớ quân đội Liên Xô giải phóng chúng ta khỏi Đức Quốc xã. Sau đấy là Bức màn sắt được dựng nên và chỉ có các quan chức mới có thể đi qua. Nhưng hiện tại, nếu bạn sống trong phạm vi 40 kilomet từ đường biên giới, bạn thậm chí không cần dùng đến visa. Đây là một dịp tốt để mua xăng với giá rẻ.
Hoặc rượu vodka”, ông bổ sung thêm ý với cái nháy mắt ranh mãnh.
Ngoài việc giải giáp quân đội Phát Xít, Liên Xô đã còn ưu ái Kirkenes một món quà khác là Cua Hoàng Đế khổng lồ.
“Cua Hoàng Đế là một loài xâm lấn,” Ernst nói, “Các nhà khoa học Liên Xô mang loài cua này từ vùng lãnh hải Nga thuộc eo biển Bering vào những năm 1960, và chúng cực kỳ đông. Loài cua này không tốt cho hệ sinh thái nhưng chúng đem lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế. Đó là lý do tại sao bạn thấy những con tàu đánh cá và những chiếc lồng đó tại bến cảng.”
Dân số ở Kirkenes chỉ hơn 3,500 người ẢNH: ISTOCK
Để hiểu thêm về nơi này, tôi đã nhảy chiếc xe trượt tuyết và đi cùng với Goran, một người Serb-Croat đã chuyển đến đây vài năm trước.
"Ánh sáng ở đây thật đẹp làm sao", anh ấy nói, "Nó thay đổi từ buổi đêm ở vùng cực, khi trời tối trong nhiều tháng và bạn sẽ nhìn thấy Cực Quang liên tục, cho đến ban ngày vùng cực nhìn như thể giờ vàng trước khi hoàng hôn đến và kéo dài mãi.
"Và sau đó có phong cảnh nơi này," anh nói, "Bám chặt nào, chúng ta đang hướng ra biển đấy."
Chẳng mấy chốc chúng tôi đang chạy đua cùng cùng những vách đã trắng của vịnh hẹp. Chúng tôi kéo tời và Goran tắt động cơ. Anh ấy kéo tấm thảm cao su sang một bên, để lộ lỗ vuông đã đóng lớp tuyết mềm xung quanh và màu nước đen bên dưới. Chúng tôi dùng tay quay và kéo cái lồng chứa hai con cua khổng lồ ở sâu dưới lòng nước lên trên. Chúng tôi giữ một con cua bằng cách nắm hai chân dài nhất của nó, chiều dài của con cua gần như bằng cánh tay của anh ấy, móng càng của con cua thì khoảng bằng cả bàn tay của tôi.
"Chúng ở phía dưới những vịnh hẹp này," anh nói, "Chúng tôi đến đây mỗi ngày và có khi chúng tôi thu được cả năm con cua trong lồng đấy. Chúng hoàn toàn xâm chiếm hệ sinh thái, vì vậy việc bắt chúng thực sự sẽ tốt cho môi trường. Nhưng chúng ta phải giết chúng trước khi nấu.”
Quay trở lại khách sạn Snowhotel, đầu bếp Erik đang nhét hàng chục con cua vào những chiếc thùng hấp khổng lồ.
Một đường hầm phủ tuyết gần biên giới Nga ẢNH: ISTOCK
"Trong thùng hấp chỉ có nước cùng một ít muối," anh nói và đưa cho tôi một cái chân và cái gì đó trông như cái kẹp quả hạch. Tôi đập vỏ lấy khối thịt màu hồng trắng. Erik vắt một ít chanh và tôi thưởng thức khi thịt vẫn còn ấm và tươi.
“Ngon mà nhỉ?” Anh ấy nói, “Chưa bao giờ việc cứu môi trường mà lại ngon đến thế!”
Quay trở lại thị trấn, hành trình của tôi bị gián đoạn bởi rào chắn đường và đàn chó 14 con kéo xe trượt tuyết. Đây là đối tượng tham gia thi đấu của cuộc thi Finnmarksløpet. Cuộc đua diễn ra trong 10 ngày và đường đua kéo dài 1.200km, đây cuộc đua chó dài với đường đưa nhất thế giới, và tôi cũng tham gia thử vận may.
Thung lũng Pasvik chạy dọc theo biên giới Nga gần đó và sự tách biệt này của thung lũng là điểm quan trọng đối với cuộc thi.
“Có rất ít người sống dọc theo biên giới,” Craig Gavan chủ của chú có Birk Husky nói, “Đặc biệt là vùng ở phía Nga. Vì vậy, thung lũng là một công viên thiên nhiên rộng lớn. Chỉ có một con sông đóng băng giữa chúng tôi và Nga, nhưng tôi khuyên bạn không nên đi qua đó. Dọc theo biên giới đều được trang bị máy ảnh và luôn có tuần tra, bạn có thể sẽ bị bắt và bị phạt tiền. Còn động vật hoang dã thì không hề gì cả, vì vậy chúng ta thấy mọi thứ từ gấu đến linh miêu.”
Sau khi thắng yên cho những chú chó Husky dễ bị kích động, chúng tôi tiến vào vùng hoang dã. Âm thanh duy nhất mà chúng tôi nghe được chỉ là tiếng thở hổn hển hạnh phúc của những chú chó và tiếng thở nhè nhẹ từ những người chạy trên con đường mòn cứng. Cây cối bị chôn vùi quá nửa trong tuyết duy chỉ có những dấu chân nhỏ của thỏ rừng và sói in dấu trên nền tuyết trắng xóa.
Quả thật đây là một cách kỳ diệu để khám phá môi trường độc đáo này. Kirkenes có thể là thị trấn tách biệt nhất ở châu Âu, nhưng đấy là nơi hoàn hảo để tìm những thứ mà bạn không thể hình dung ra ở nơi khác.
Norwegian cung cấp các chuyến bay từ London Gatwick hạ cánh tại Oslo để đến Kirkenes. Những khói bụi ở tại Scandic Kirkenes và Kirkenes Snowhotel. Du khách có thể tham gia hoạt động săn bắt cua hoàng đế do Snowhotel tổ chức. Birk Husky cũng đã tổ chức cuộc trượt tuyết săn lùng.