Với hơn 800 năm lịch sử, Bồ Đào Nha là một trong những quốc gia lâu đời nhất trên thế giới. Trong suốt nhiều thế kỷ, một số truyền thống và các đặc điểm văn hoá của Bồ Đào Nha đã được thiết lập, ấn định tính chất đặc trưng ngày nay của xã hội này và của đất nước này ở các khu vực khác nhau.
Từ ẩm thực đến rượu vang, nghệ thuật và hàng thủ công đến âm nhạc, lễ hội phổ biến và các cuộc hành hương, hoàn toán có lý do để bạn đến thăm đất nước tuyệt vời này.
Đến Bồ Đào Nha không chỉ để tham quan cảnh đẹp và các di tích lịch sử, tìm hiểu văn hoá và truyền thống của nó- mà bạn còn có cơ hội thỏa sức khám phá nhiều điều nữa!
Sau đây là những truyền thống và văn hoá của Bồ Đào Nha:
Ẩm thực
Bồ Đào Nha là một quốc gia lâu đời với truyền thống nấu ăn “đồ sộ”. Một trong những loại thực phẩm đầu tiên nổi bật trong nền ẩm thực của Bồ Đào Nha là cá tuyết.
Từ Thời đại Khám phá, đặc biệt trong thế kỷ 15 và 16, người Bồ Đào Nha đã dành rất nhiều thời gian sống trên biển, và do đó, không có cơ hội tiếp cận với thực phẩm tươi sống.
Cá tuyết trở thành một giải pháp giải quyết vấn đề này vì loại cá này sẽ có thời hạn sử dụng lâu hơn khi được bảo quản trong muối. Do phần lớn dân số không có nhiều tiền để mua cá tươi, cá tuyết bắt đầu hành trình riêng của mình trong nền ẩm thực Bồ Đào Nha và ngày nay, nó là một trong những thực phẩm yêu thích của người Bồ Đào Nha.
Thật ra, có một ngàn cách để nấu cá tuyết: cá tuyết luộc, nướng, dùng với kem, bánh mì ngô, Gomes de Sá, vv ... và tất cả những thứ này là một phần của truyền thống và ẩm thực Bồ Đào Nha.
Nhưng cá tuyết không phải là món đặc trưng duy nhất cho văn hóa ẩm thực của Bồ Đào Nha. Còn có những món đặc sản thú vị đáng kinh ngạc khác của người Bồ Đào Nha sẽ lôi cuốn du khách từ nhiều quốc gia khác.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về món cá mòi (hầu như chỉ có trong các mùa lễ hội), Francesinha hay Frenchie (được xem là một trong những loại bánh sandwich ngon nhất trên thế giới) và pastel de nata, một loại bánh tart trứng kiểu Bồ Đào Nha.
Bánh pastel de nata cũng được khách du lịch đánh giá cao, nhưng nhiều người không biết rằng mục đích ban đầu loại bánh này được bán vào năm 1837 là để cứu tu viện Hieronymites.
Vẫn nằm trong chuyên mục về ẩm thực Bồ Đào Nha, tôi cần phải nhấn mạnh đến sự phong phú của các loại rượu vang, loại thức uống đã được công nhận trên toàn thế giới và một số trong đó đã từng đoạt được nhiều giải thưởng uy tín.
Và chắc chắn, loại rượu vang Bồ Đào Nha nổi tiếng nhất là dòng rượu mạnh Port Wine. Loại rượu vang này được sản xuất tại các trang trại ở Vùng Rượu vang Douro (khu vực rượu vang đầu tiên được công nhận trên thế giới) và được lưu giữ trong các hầm rượu ở Vila Nova de Gaia.
Từ đây rượu Port được vận chuyển đến cả nước và cũng được xuất khẩu ra khắp nơi trên thế giới. Điều khác biệt giữa rượu port và các loại rượu vang khác là trên thực tế, loại rượu này có vị ngọt hơn và đồng thời, có hàm lượng cồn cao hơn.
Âm nhạc
Ngoài ẩm thực, các truyền thống của Bồ Đào Nha cũng được thể hiện qua một nét đặc trưng khác, đó là Âm nhạc. Một trong những thể loại nhạc đặc trưng nhất ở Bồ Đào Nha, và duy nhất trên toàn cầu, đó là Fado.
Thể loại âm nhạc này bắt đầu nổi bật ở Bồ Đào Nha vào giữa thế kỷ XIX nhưng chỉ trong thập kỷ 30 và 40 của thế kỷ tiếp theo, dòng nhạc này mới được phổ biến rầm rộ thông qua việc biểu diễn/trình chiếu tại các rạp chiếu phim, rạp hát và đài phát thanh.
Ở một số khía cạnh, đặc trưng của thể loại âm nhạc này là sự u sầu, niềm khao khát, những ca từ u uất về số phận và vận mệnh; ca sĩ hát nhạc fado thường có cách trang điểm độc đáo và cách hát không giống bất kỳ ca sĩ nào khác từ các thể loại âm nhạc khác.
Trong số những ca sĩ nổi tiếng nhất ở Bồ Đào Nha, mọi người có thể nghe thấy Carlos Do Carmo, Mariza, Ana Moura và Amália Rodrigues, người đã đưa fado đến với khán giả trên toàn thế giới vào năm 1943.
Một điều đặc biệt nữa là Fado đã được UNESCO công nhận là di sản phi vật thể. Nếu bạn muốn khám phá thể loại âm nhạc điển hình truyền thống này của Bồ Đào Nha, không gì tốt hơn là ghé thăm một trong những ngôi nhà fado hiện có, đặc biệt là ở Lisbon, ngoài ra còn có ở Coimbra và Porto.
Hãy chuẩn bị khám phá sự quyến rũ thật sự của thể loại âm nhạc này.
Nhưng không chỉ có fado sống trong âm nhạc truyền thống của Bồ Đào Nha. Một thể loại âm nhạc rất đặc trưng của đất nước này là nhạc dân gian, hiện diện trong rất nhiều lễ hội ở Bồ Đào Nha - các phong cách phổ biến nhất của dòng nhạc này là bailinho da Madeira, malhão và vira.
Những phong cách âm nhạc và khiêu vũ này là nét đặc trưng rất điển hình của các vùng nông thôn, cả từ đất liền lẫn từ các hòn đảo và là lý do để mọi người tụ tập và vui chơi cùng nhau.
Nghệ thuật và Hàng thủ công
Một lĩnh vực khác đã nổi lên trong bức tranh văn hoá Bồ Đào Nha theo thời gian là nghệ thuật và hàng thủ công. Đặc biệt từ thế kỷ 17, nghệ thuật và hàng thủ công bắt đầu có sự liên quan ở cấp quốc gia với đặc biệt trong các lĩnh vực như gốm sứ, thảm thêu, đồ thêu, đồ trang sức.
Khi nói đến đồ gốm, không ai có thể thờ ơ với sự hiện diện của một trong những biểu tượng nổi tiếng nhất của Bồ Đào Nha - chú gà trống của Barcelos. Loại gà này thường được làm bằng đất sét và, mặc dù có nguồn gốc và liên quan đến miền Bắc nhiều hơn, nhưng nó là một biểu tượng quốc gia và được nhiều quốc gia khác biết đến như một biểu tượng của Bồ Đào Nha.
Gạch men cũng rất phổ biến trong truyền thống Bồ Đào Nha và truyền thống sản xuất loại gạch này đã có hơn năm thế kỷ lịch sử. Chúng ta có thể thấy một ví dụ tuyệt vời về loại gốm sứ này, đặc biệt là trong các nhà thờ, các trạm ga cũ và ở nhiều ngôi nhà khác.
Truyền thống trang trí bằng thảm thêu của Bồ Đào Nha xuất hiện vào thế kỷ 18 và được sử dụng để trang trí các bức tường và bích họa. Các chủ đề như chiến công của người Bồ Đào Nha, tôn giáo và những nội dung khác được mô tả rõ nét trong các tấm thảm.
Ở cấp độ quốc gia và quốc tế, những tấm thảm nổi tiếng nhất được biết đến là thảm Arraiolos. Chúng bắt đầu nổi lên ở Alentejo, trong làng Arraiolos (cũng là tên của tấm thảm), sau đó chúng đã được sản xuất trên khắp đất nước này.
Đặc trưng của những chiếc thảm này là được thêu bằng len trên vải lanh hoặc bạt cotton với các mũi khâu Arraiolos độc nhất trên thế giới.
Một hình thức khác của nghệ thuật và hàng thủ công rất điển hình trong truyền thống Bồ Đào Nha là ren. Nghệ thuật dệt thêu này đã nổi lên ở Bồ Đào Nha và cả Châu Âu từ cuối thế kỷ 15 đến đầu thế kỷ 16, trong thời kỳ Phục Hưng.
Chúng tôi không thể không đề cập đến những chiếc váy điển hình của Nazaré ở trung tâm của Bồ Đào Nha và khăn tay của Valentine, đặc trưng của miền bắc nước này. Những chiếc khăn này chủ yếu được thêu bởi những phụ nữ như một cách để họ giết thời gian; phụ nữ đã làm những khăn tay này để sử dụng chúng như một vật trang trí và chinh phục bạn trai của họ.
Cuối cùng, một trong những lĩnh vực là điểm nhấn đặc biệt của nghệ thuật và hàng thủ công Bồ Đào Nha là đồ trang sức, đặc biệt là đồ nữ trang. Đồ nữ trang là một “tác phẩm” trang sức (đặc biệt là vàng và bạc) làm từ kim loại tốt, được tạo thành những họa tiết thanh tú, chính vì vậy, đòi hỏi người nghệ nhân phải thật sự cống hiến nhiều công sức và tâm huyết của mình; các trung tâm sản xuất lớn nhất ở Bồ Đào Nha là Gondomar ở Porto, và Póvoa de Lanhoso, ở Braga.
Trong số các phụ kiện nữ trang khác của Bồ Đào Nha, chúng tôi có trái tim của Viana, thánh giá và hoa tai. Những phụ kiện này là một yếu tố trang trí để làm phong phú trang phục truyền thống trong các lễ hội, đặc biệt là ở miền Bắc.
Các lễ hội và các cuộc hành hương phổ biến
Lễ hội và hành hương là những khía cạnh khác thường hiện diện nhất trong truyền thống Bồ Đào Nha và chúng thường đi kèm với một số lĩnh vực đã đề cập ở trên, như là ẩm thực và âm nhạc.
Các lễ hội như Santo António, São Pedro và São João và các cuộc hành hương đến Đền Thánh Đức Mẹ Fatima, cùng nhiều lễ hội khác đã đưa hàng triệu du khách người nước ngoài cũng như người Bồ Đào Nha di chuyển qua các đường phố của các thành phố lớn và các ngôi làng của Bồ Đào Nha trong sự cầu nguyện, và chính các lễ hội và các cuộc hành hương này đã đóng vai trò rất lớn trong các truyền thống của Bồ Đào Nha.
Chúng tôi cho rằng Santo António ở Lisbon là lễ hội lớn nhất đầu tiên tổ chức trong nước. Lễ kỷ niệm này được tổ chức vào ngày 13 tháng 6 và kết nối hàng ngàn người trên đường phố để cùng nhau chiêm ngưỡng và tham gia vào các cuộc tuần hành phổ biến, đặc trưng cho thời điểm này trong năm.
Trong những lễ hội này, theo truyền thống, mọi người sẽ trang trí nhà cửa với cây húng quế, ăn cá mòi nướng và bánh mì ngô. Một truyền thống khác là các cuộc hôn nhân theo thánh Santo António, bởi vì vị thánh này được coi là vị hôn phối và các chàng trai trẻ thường cầu mong thánh Santo António tìm kiếm cho họ một cô gái để làm người yêu.
Như lễ hội Santo António ở Lisbon, lễ hội São João được tổ chức ở Porto và Braga cũng thu hút hàng ngàn người tham gia và không khí tràn ngập sự vui vẻ, thời gian cao điểm nhất là trong đêm 23-24 tháng 6. Tại Porto, mọi người tập trung chủ yếu ở trung tâm lịch sử và ăn cá mòi nướng, bánh mì ngô và súp caldo verde .
Sau bữa tối, mọi người sẽ đến Avenida dos Aliados hoặc Ribeira và chuẩn bị đón pháo hoa. Là truyền thống tại lễ hội này, mọi người sẽ đi bộ, cầm theo một cái búa nhựa hoặc tỏi tây và đánh nhẹ vào đầu những người đi ngang qua. Ngoài búa, mọi người cũng sẽ cùng nhau thả những quả khinh khí cầu lên bầu trời Porto và các thành phố xung quanh, điểm thêm sắc màu trên bầu trời xinh đẹp.
Đây là hai trong số những lễ hội lớn nhất của Bồ Đào Nha, ngoài ra có rất nhiều lễ hội khác trải dài từ bắc xuống nam.
Ngoài ra các cuộc hành hương đến Đền Thánh Đức Mẹ Fatima cũng thu hút rất nhiều người và là một phần trong truyền thống Bồ Đào Nha. Những ngày lễ chính là vào ngày 13 tháng 5, ngày kỷ niệm lần đầu tiên Đức Mẹ hiện ra trước ba cậu bé chăn cừu trong làng Fátima vào năm 1917.
Ngày quan trọng khác là ngày 13 tháng 10, kỷ niệm lần hiện ra cuối cùng của Đức Mẹ, trong đó bà đã yêu cầu xây dựng một nhà nguyện để tôn vinh bà.
Đền Thánh Đức Mẹ Fátima © mucefa.pt
Như bạn thấy, bên cạnh tất cả vẻ đẹp tự nhiên và tất cả các tượng đài tồn tại ở Bồ Đào Nha, đất nước này sẽ mang lại cho bạn nhiều thứ khác nữa: đó là những con người ấm áp và nồng hậu, phong tục và truyền thống của họ cũng làm cho đất nước này trở thành một trong những nơi đẹp ở châu Âu và trên thế giới.
Nếu bạn không muốn tham quan Bồ Đào Nha chỉ vì những bãi biển và tượng đài của nó, hãy ghé thăm đất nước này vì ẩm thực, lễ hội, nghệ thuật và hàng thủ công và khám phá tất cả các truyền thống của Bồ Đào Nha - bạn sẽ không hối tiếc đâu!