Gửi lời tạm biệt đến khung cảnh ảm đạm của những đám mây bão khắc nghiệt nước Anh, vào đầu tháng Mười, tôi được chào đón tại thị trấn Alvor bởi một bầu trời thân thiện và tràn đầy ánh nắng vàng tươi để tận hưởng một tuần lễ ấm cúng với nắng vàng, biển cả, cát mịn, mì ngon và hải sản tuyệt vời. Với di sản văn hoá xinh đẹp, thân thiện, dễ học hỏi, dễ gần và phong phú, rất dễ để thấy được mặt hấp dẫn của vùng Algarve.
Vùng đất Bồ Đào Nha là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng nhất châu Âu. Nổi tiếng vì vùng biển ấm và sạch, những bãi biển hớp hồn và mùa hè dài, trong những năm gần đây, nơi này đã trở nên cực kỳ nổi tiếng với những ai mê nắng ấm đến từ những đất nước phía Bắc châu Âu, đặc biệt là từ Anh, Ireland, Pháp và Đức.
Cũng nằm trong những du khách đó, tôi đã đến đấy hai lần từ ba năm trước. Sau hai chuyến đi tuyệt vời đến vùng Algarve, tôi thật lòng khuyên bạn cũng nên đi, tuy nhiên trong chuyến gần đây, tôi cảm càng lúc càng cảm nhận được 2 thái cực trong tâm vùng Algarve vốn quá nhiều du khách có vẻ khá hững hờ.
Một Algarve cũ và mới
Nằm ngay trên khu vực cận nhiệt đới của bán cầu Bắc, và gần với Dải Gibraltar, vùng Algarve rất là hoàn hảo cho một mùa hè đầy nắng. Dọc theo bãi biển, những người đi nghỉ mát nhấp rượu vang Bồ Đào Nha và thưởng thức hải sản tươi sống bắt ngay tại vùng dưới bầu trời xanh huy hoàng và thời tiết ấm áp trong suốt 6 đến 7 tháng trong năm. Những khách sạn cao cấp nhiều tầng, với những góc nhìn ra biển và nhiều hồ bơi hoàn hảo, trông ra đường bờ biển khi những con sóng Bắc Đại Tây Dương dạt vào những bờ cát mịn và hang động gần bờ tại thiên đường yên bình này. Những người Bồ Đào Nha bản xứ ví von hai khu vực của vùng Algarve là “cũ” và “mới”. Dựa theo cảnh quan kiến trúc luôn thay đổi, khu vực duyên hải này là Tân Algarve.
Nằm trong đất liền, cách xa khỏi những bãi biển yên ả, Cựu Algarve là một khu vực rộng lớn và đa dạng của Bồ Đào Nha với một bề dày lịch sử phong phú và hấp dẫn, khiến nơi đây trở thành một địa điểm du lịch kỳ thú cho những ai muốn trải nghiệm du lịch về tìm hiểu văn hoá. Trái ngược với vẻ hiện đại tân thời ở vùng duyên hải, khi bạn đi bộ quanh hai ngôi làng Querença and Alte trong đất liền Algarve, bạn sẽ cảm thấy thật hiển nhiên, nhưng thật hân hoan, rằng bạn như đang đi ngược dòng thời gian.
Vùng núi có khá ít cư dân. Rượu vang và mật ong được chế biến bằng cách sử dụng kỹ thuật truyền thống và nguyên liệu địa phương. Những nông dân địa phương canh tác vùng đất bằng sức người và thu hoạch lớp vỏ thượng tầng của cây sồi làm nắp rượu với số lượng vừa phải từ những rừng sồi trải khắp khu vực, và quả Medronho để chưng cất thành loại rượu mạnh tên Firewater trong những lò rượu điều hành bởi các gia đình địa phương qua nhiều thế hệ. Sâu hơn trong nội địa còn có một Algarve cổ xưa hơn nơi mà không dễ gì tìm thấy một hồ bơi, và tại nhiều nơi, nhà cao tầng thực sự bị cấm xây. Chưa đầy 32km cách những khu nghỉ mát nổi tiếng, có một khu vực khác của Algarve nơi mà những người mê tắm nắng sẽ không bao giờ trải nghiệm được.
Tầm quan trọng của du lịch
Không có gì phải bàn cãi: ngành du lịch thúc đẩy phát triển vùng Algarve.
Với hơn một trăm nghìn phòng ngủ có sẵn và hơn 3 triệu lượt đăng ký ở đêm chỉ trong năm 2012, ngành khách sạn là một lĩnh vực ăn nên làm ra. Một lượng lớn công việc tạo bởi du lịch (cả trong và ngoài nước) đảm bảo công ăn việc làm thường xuyên cho phần lớn dân số đang phát triển trong vùng. Phần lớn người bản xứ sống tại Algarve có việc làm từ một phi vụ kinh doanh có liên kết với du lịch.
Một vài nhà báo người Anh đã phê bình tiêu cực về sự tăng trưởng của khu vực người Anh và Ireland sinh sống tại Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha trong những năm gần đây – và về những ông lớn ngành du lịch tại Nam Âu – nhưng sự thật là sự thành công của mạng lưới khách sạn đã khiến cho Algarve có được vị thế tài chính mạnh mẽ mà lẽ ra không tồn tại. Một văn hoá “Tiểu Anh quốc” thực sự tồn tại – và một vài lời phê bình về nó là xứng đáng – nhưng rất sai lầm khi nói rằng việc phát triển ngành công nghiệp nghỉ mát là không ai mong muốn.
Ở tầm khu vực, ngành du lịch đẩy nhanh sự tăng trưởng kinh tế tích cực trong khu vực đến mức chủ nghĩa tư bản phi tập trung hoá thực sự gắn liền với khu vực phía Nam Bồ Đào Nha; tuy nhiên nên nhớ rằng sự phát triển mới chỉ xảy ra gần đây.
Khi bạn suy xét về việc đất nước này đã trải qua các chế độ độc tài của nhà cầm quyền của “Estado Novo” (Nhà nước Mới), António de Oliveira Salazar và Marcelo Caetano, suốt giữa những năm 70, việc nhìn lại thành công của ngành du lịch hiện đại cảm thấy thật đắng cay. Trong khi một sử gia sẽ chỉ thẳng ra rằng, cái gốc rễ của sự hiếu khách thời hiện đại có nguồn gốc từ thời Salazar – vốn chào đón khách quốc tế vì truyền thông – thì ngành du lịch hiện đại mới trưởng thành qua việc trao trả quyền lực về tay nhân dân. Và cũng chính là nhờ vào tinh thần doanh nhân sáng tạo của những chủ doanh nghiệp Bồ Đào Nha đã tìm tòi thu nhận nền kinh tế thị trường tụ do vốn khiến cho Bồ Đào Nha trở thành một nước thu nhập cao. Khi hệ thống hoạt động tốt – và khi những người châu Âu phía Bắc kéo đến vùng Algarve – chúng ta sẽ cân nhắc kỹ lưỡng sự thật trước khi vội phán bất kỳ điều gì.
Hai thái cực thật sự của vùng Algarve
Có khá nhiều điểm khác biệt thể hiện bên ngoài giữa vùng nội địa Algarve cổ xưa và vùng duyên hải Algarve hiện đại, nhưng những điểm khác biệt về địa hình và văn hoá trong vùng không phải là hai mặt của Algarve mà tôi muốn nhấn mạnh.
Ngành du lịch hiện nay đan xen rộng rãi với văn hoá vùng Algarve, và đối với phần lớn dân cư, những vùng đất cũ và mới thực chất chỉ là một. Nhiều cư dân của vùng cũ đi lại đến vùng duyên hải hằng ngày để công tác trong ngành du lịch, một số thì chuyển đến sống gần cát trắng và biển cả hơn khi họ còn trẻ, trước khi về hưu tại thị trấn nơi họ được sinh ra.
Không, hai thái cực mà tôi muốn nói đến hơi bí mật một chút. Theo kinh nghiệm của tôi, đây là sự chia tách giữa hành động và ý kiến của những du khách, thứ làm chia rẻ ngành du lịch Algarve.
Một mặt, có những người cố gắng thấu hiểu một chút về văn hoá và lịch sử Bồ Đào Nha trước khi đến (hoặc ít nhất, có được nhận thức tốt và phép lịch sự ở một nơi mà họ biết rất ít). Mặt khác, bờ biển phía Nam Bồ Đào Nha có vẻ thu hút một lượng lớn du khách đang mong chờ một Bồ Đào Nha đầy nắng ấm hơn cả thành phố Brighton hoặc thị trấn Great Yarmouth, và mọi người nơi đó nói tiếng Anh trôi chảy.
“Tất cả những nữ phục vụ sing sống và làm việc tại nơi họ sinh ra nên hiểu tiếng Anh!”
Đó là cái suy nghĩ trong đầu sau khi tình hình đã tự hạ nhiệt mà không cần tôi can thiệp.
Như thường lệ, tôi nhận ra rằng những người Bồ Đào Nha làm việc trong ngành du lịch tại Algarve là một hiện tượng nổi bật. Nhiều nhân viên quán bar hiển nhiên có thể nói tiếng Anh và Đức trôi chảy đến nổi ai cũng tưởng thế, tuy nhiên đó không phải là cái cớ để ngộ nhận như thế.
Tôi đã gặp nhiều hướng dẫn viên, tài xế taxi và nhân viên khách sạn nói trôi chảy nhiều thứ tiếng đến nổi tôi cảm thấy nhục nhã về khả năng hiểu tiếng Anh (cấp độ GCSE rất cơ bản) và tiếng Pháp.
Tác giả: Cormac Scanlan
